De handtekening op de tablet levert (nog) geen bewijs op
Een document dat is ondertekend om als bewijs te dienen, wordt een akte genoemd. Aan zo’n akte komt bijzondere, dwingende bewijskracht toe. Ook een digitaal bestand kan als akte kwalificeren. Daarvoor is echter vereist dat betrouwbaar is dat de handtekening daadwerkelijk is geplaatst. In zijn vonnis van 16 maart 2022 concludeerde de kantonrechter Alkmaar dat de schuldeiser dat in die kwestie niet bewezen had.
Wat waren de feiten?
Eiseres, Piggy Loyalty, houdt zich bezig met het ontwikkelen, produceren en uitgeven van software, waaronder online klantenbindingsprogramma’s. Zij stelt deze tegen betaling ter beschikking aan haar klanten. De gedaagde drijft een keurslagerij.
Een medewerker van Piggy heeft de keurslagerij van gedaagde op 6 mei 2019 bezocht. Tijdens dat bezoek heeft die medewerker met gedaagde gesproken over de online klantensoftware van Piggy. Daarbij zijn (onderdelen van) het klantenprogramma van Piggy aan gedaagde getoond. Tijdens dit gesprek heeft gedaagde zijn handtekening geplaatst op een tablet die de verkoper van Piggy bij zich had.
Op 22 oktober 2019 heeft Piggy een bedrag ad € 4.127,16 aan gedaagde gefactureerd. Gedaagde heeft hierop bij e-mail van 29 oktober 2019 meegedeeld dat hij ervan uitging dat dit op een misverstand berustte. Hij verwees naar zijn bericht van 23 oktober 2019, waarmee hij had meegedeeld dat hij geen interesse had in het systeem van Piggy, omdat hij al over een puntensysteem van de Vereniging van Keurslagers beschikte. Nadat Piggy het gefactureerde bedrag op 28 oktober 2019 had afgeschreven van de bankrekening van gedaagde, heeft gedaagde de betaling gestorneerd.
Op 6 april 2020 heeft de verkoper van Piggy contact met gedaagde opgenomen. Daarbij heeft hij aangedrongen op nieuwe afspraken voor 1 mei 2020. Omdat partijen niet tot overeenstemming konden komen, heeft Piggy die dag per e-mail gemeld dat zij vasthield aan de ondertekende overeenkomst.
Op 7 april 2020 heeft Piggy een tweede factuur aan gedaagde toegezonden. Het gefactureerde bedrag is (wederom) door Piggy van de rekening van gedaagde afgeschreven; gedaagde heeft de betaling (andermaal) gestorneerd. Gedaagde heeft de factuur – ondanks meerdere sommaties – onbetaald gelaten.
De standpunten van partijen
Piggy heeft zich op het standpunt gesteld dat gedaagde met het plaatsen van zijn handtekening op de tablet op 6 mei 2019 een overeenkomst is aangegaan. Zij heeft daartoe verwezen naar een ‘Certificate of Completion’.
Gedaagde heeft erkend dat hij zijn handtekening op de tablet heeft geplaatst. In zijn ogen heeft hij echter geen overeenkomst ondertekend, maar enkel toestemming gegeven voor het toezenden van nadere, vrijblijvende informatie. Gedaagde heeft in dit kader verwezen naar het bestelformulier en de factuur van 7 april 2020, die inhoudelijk van elkaar afwijken.
Het oordeel van de kantonrechter
De bewijslast rust op eiseres
De rechter stelt voorop dat op Piggy de bewijslast rust, nu zij zich beroept op de rechtsgevolgen van de volgens haar tot stand gekomen overeenkomst.
De digitale handtekening levert (nog) geen bewijs op
Indien de door partijen gebruikte methode van ondertekening voldoende betrouwbaar is, wordt de elektronische ondertekening gelijkgesteld aan handmatige ondertekening. Bij de beoordeling of de gebruikte methode voldoende betrouwbaar is, moet worden gekeken naar het doel waarvoor de elektronische handtekening is gebruikt en alle (overige) omstandigheden van het geval.
Uitgangspunt daarbij is dat de gekwalificeerde elektronische handtekening per definitie gelijkgesteld kan worden met handmatige ondertekening. In casu hebben partijen de overeenkomst echter niet met een gekwalificeerde handtekening ondertekend. Om die reden moet de kantonrechter beoordelen of de gebruikte methode van ondertekening voldoende betrouwbaar is.
Deze vraag beantwoordt de rechter ontkennend. De kantonrechter weegt daarbij mee dat de gedaagde de handtekening heeft geplaatst op een tablet die de medewerker van Piggy bij zich had, in een omgeving die wordt beheerd door Piggy of een door haar ingeschakeld bedrijf. Daarmee valt (vooralsnog) onvoldoende te controleren wat er met de handtekening is gebeurd.
Hoewel de rechter dat niet met zoveel woorden aan elkaar koppelt, lijkt de kantonrechter bij dat oordeel te hebben betrokken dat de diverse documenten niet aansluiten bij de stellingen van eiseres en innerlijk tegenstrijdig lijken. Zo is in de overeenkomst niet duidelijk beschreven of het een betaald abonnement betreft, of een vrijblijvende proefperiode. Tevens suggereert het certificaat dat de handtekening
’s middags zou zijn gezet, terwijl de gedaagde en twee van zijn medewerkers verklaarden dat de medewerker van Piggy ’s ochtends zou zijn langs geweest.
De bewijsopdracht
Nu Piggy (nog) niet heeft bewezen dat de gedaagde met het plaatsen van zijn handtekening de door eiseres gestelde overeenkomst is aangegaan, wordt zij in de gelegenheid gesteld om haar stellingen nader te onderbouwen.
Wat leert deze kwestie?
Met de digitalisering van de maatschappij neemt ook het aantal gevallen toe waarin contracten digitaal tot stand komen en/of worden vastgelegd. Daarmee neemt het risico op discussies als de onderhavige toe. Ondernemers die de contractvorming willen digitaliseren, doen er dan ook verstandig aan om voldoende aandacht te besteden aan de omgeving en de beveiliging daarvan, zodat ze – zo nodig – kunnen onderbouwen dat de omgeving voldoende betrouwbaar is. De bewijslast hiervan rust namelijk op de ondernemer die zo’n digitale omgeving gebruikt. Wanneer hij niet in die bewijslast slaagt, heeft dat verstrekkende gevolgen, omdat de vordering over het algemeen volledig zal worden afgewezen, ook wanneer partijen de overeenkomst (eigenlijk) wel degelijk zijn aangegaan.
Vragen?
Hanteert u een digitaal verkoopproces of wilt u dit gaan gebruiken? Of stelt een ander dat u digitaal een overeenkomst bent aangegaan, terwijl u zich daarvan niet bewust bent? Onze advocaten zijn gespecialiseerd in het contractenrecht en bespreken graag met u wat uw juridische positie is en welk opties beschikbaar zijn.
