In veel bouwovereenkomsten wordt een maximale bouwtijd overeengekomen. Vaak is daarbij (de verbeurte van) een boete als, spreekwoordelijke, “stok achter de deur” verbonden aan een eventuele overschrijding van de bouwtermijn. Dergelijke clausules worden meestal geïnitieerd door de opdrachtgever. Op die manier proberen opdrachtgevers zich ervan te verzekeren dat de aannemer voortgang houdt in de werkzaamheden.
Soms wordt de bouwtijd gekoppeld aan een specifieke opleverdatum. Vaker wordt de bouwtermijn echter bepaald aan de hand van een maximum aantal werkbare werkdagen. Daarmee wordt voorkomen dat een aannemer door eventuele externe omstandigheden in (tijds)problemen en/of (tijds)nood komt te verkeren. Het is voor de meeste opdrachtgevers immers ook geen aanlokkelijk vooruitzicht dat de aannemer het project op het einde moet afraffelen, omdat hij anders boetes moet betalen.
Partijen mogen zelf bepalen wat zij wél of niet als werkbare dagen kwalificeren. Vaak wordt daarbij gekeken naar de weersomstandigheden (denk aan sneeuw, vorst of overvloedige regen), maar ook nationale rust- en feestdagen worden hierbij vaak betrokken.
In veel gevallen wordt ook de bouwvakvakantie door partijen als onwerkbare periode aangewezen. Nederland kent echter drie verschillende bouwvakperiodes; één voor noord, één voor midden en één voor zuid.
In de kwestie die voorlag in het arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 30 mei 2023 was de aannemer in een andere regio gevestigd dan waar de werkzaamheden plaatsvonden. Dit riep de vraag op welke bouwvakperiode van toepassing was.
Wat waren de feiten?
De opdrachtgevers hadden op 27 april 2018 een overeenkomst van aanneming gesloten met de aannemer. Daarbij was aan de aannemer de opdracht verstrekt om bij de woning van de opdrachtgevers een paardenstal te bouwen.
Nog tijdens de uitvoering van de werkzaamheden door de aannemer zijn tussen partijen diverse discussies ontstaan. Eén van de discussies die partijen verdeeld hield, was de vraag welke bouwvakperiode van toepassing was.
Het oordeel van het gerechtshof
Door de rechtbank was in eerste aanleg geoordeeld dat partijen een bouwtermijn van (maximaal) 60 werkdagen overeengekomen waren. Nu de aannemer dat in hoger beroep niet had bestreden, stond dat daarmee in rechte vast. Het hof ging daar om die reden vanuit.
In de regio waar de paardenstal stond, begon de bouwvak op 30 juli 2018; in de regio waar de aannemer gevestigd was, begon de bouwvak één week later, namelijk op 6 augustus van dat jaar. De aannemer betoogde dat de bouwvak reeds op 30 juli 2018 was aangevangen.
Het gerechtshof volgde de aannemer niet in diens argumentatie. Naar het oordeel van het hof wordt de bouwvakperiode niet bepaald door de locatie van de werkzaamheden, maar aan de hand van de regio waar de aannemer gevestigd is. Om die reden was de voor dit bouwproject relevante bouwvakvakantie niet op 30 juli 2018 aangevangen, maar “pas” op 6 augustus.
Om die reden werd de aannemer ook over de periode 30 juli 2018 tot en met 5 juli 2018 veroordeeld tot betaling van een boete ter zake te late oplevering.
Het commentaar
In sommige gevallen zal het voor een opdrachtgever zeker fijner zijn wanneer de aannemer met bouwvakvakantie gaat in de periode dat het bij de opdrachtgever zelf ook bouwvak is. In de regel is dat nu eenmaal de rustigste periode van de zomervakantie. Bovendien is een groot aantal opdrachtgevers dan zelf ook afwezig, vanwege vakantie. Indien de aannemer daarvoor openstaat, kan een opdrachtgever daarover dan ook zeker afspraken maken met zijn aannemer.
Dit gezegd hebbende, valt er veel te zeggen voor de door het hof gehanteerde logica, dat – indien partijen daarover geen (nadere) afspraken hebben gemaakt – de bouwvak wordt bepaald aan de hand van de vestigingsplaats voor de aannemer. Veel aannemers zijn immers actief in meerdere regio’s van het land. Het is voor deze aannemers ondoenlijk om per project een andere bouwvakperiode te hanteren. De bouwvakvakantie is nu juist gecreëerd om te bereiken dat een bedrijf (en eigenlijk zelfs de gehele bedrijfstak) op hetzelfde moment met vakantie kan.
Vragen?
Hebt u een geschil met uw opdrachtgever of aannemer over de van toepassing zijnde bouwtermijn? Of wilt u hierover op voorhand een advies, bijvoorbeeld om discussies te voorkomen? Onze bouwrecht-experts bespreken graag met u wat zij voor u kunnen betekenen.
