Mediation wordt steeds vaker ingezet voor de beslechting van geschillen. Aan die keuze kunnen verschillende redenen ten grondslag liggen. In de eerste plaats verloopt het in de regel sneller dan een gerechtelijke procedure. Tevens kan over het algemeen beter gestuurd worden op de onderlinge verhoudingen. Indien de mediation slaagt, wordt bovendien voor alle betrokkenen een regeling bereikt die acceptabel voor hen is, iets dat bij een gerechtelijke procedure bijna altijd onmogelijk is.
Wat is mediation?
Bij mediation gaan partijen onder begeleiding van een professionele begeleider, meestal mediator genoemd, met elkaar in gesprek om te onderzoeken of zij het tussen hen levende geschil alsnog in goed onderling overleg kunnen regelen.
Het doel van mediation is dat partijen zelf tot een oplossing komen. De mediator begeleid het gesprek en het proces. Hij maakt echter geen keuzes en neemt geen beslissingen.
Het doel is dan ook niet om te komen tot de juridisch meest perfecte oplossing. De insteek is dat partijen een regeling bereiken waarin zij zich beiden kunnen vinden en die hun belangen op (voor hen) aanvaardbare wijze tegemoet komt.
Wanneer is mediation geschikt?
Tijdens een goede mediation krijgen partijen de gelegenheid om alles tegen elkaar uit te spreken. Dat ziet dan zowel op wat er in het verleden is gebeurd, maar ook op wat zij graag zien veranderen of willen bereiken. Daarna wordt samen naar een oplossing gezocht. Op die manier kunnen partijen de relatie goed afsluiten of juist voor de toekomst verbeteren.
Met het oog op dit laatste zullen de meeste mensen bij mediation direct denken aan geschillen tussen partijen met nauwe persoonlijke relaties. Veel voorkomende voorbeelden zijn (ex-)partners in het kader van een echtscheiding of omgangsregeling en familieleden in het kader van een erfrechtelijk geschil.
Ook in het arbeidsrecht komt medation veel voor. Denk aan de gesprekken in het kader van re-integratie bij ziekte of om te komen tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Maar in principe kan elk geschil door mediation worden beslecht. Ook zakelijke geschillen – b2b – lenen zich prima voor mediation. Ook dan kan het immers verstandig zijn om een discussie in goed onderling overleg te regelen, zodat in de toekomst weer opnieuw (winstgevend) met elkaar kan worden samengewerkt.
Wat zijn de “voorwaarden” van mediation?
In beginsel kunnen partijen – in onderling overleg – zelf vorm en invulling geven aan de mediation. In zekere mate is het ook verstandig om dat te doen. Zo is het, bijvoorbeeld, belangrijk om af te stemmen wie bij de mediation aanwezig zullen zijn. Laten partijen zich daarbij bijstaan door een advocaat, of gaan zij het gesprek in “besloten kring” met elkaar aan?
Om de kans op succes te laten toenemen, is het echter verstandig als aan enkele basisvoorwaarden wordt voldaan. De belangrijkste daarvan zijn vrijwilligheid en geheimhouding.
Vrijwilligheid
Het doel van de mediation is om te komen tot overeenstemming. Aangezien niemand kan worden verplicht om ergens mee te in stemmen, kan dit alleen op basis van vrijwilligheid. Beide partijen moeten dan ook openstaan voor de medation. Als dit niet het geval is, heeft de mediation geen kans en heeft (verder) praten dus geen zin.
Lang niet altijd zijn partijen (helemaal) eerlijk over hun intenties rondom de mediation. Het komt namelijk voor dat partijen enkel voor de beeldvorming daaraan meedoen. In veel gevallen wordt het door rechters namelijk gewaardeerd, wanneer partijen een poging hebben ondernomen om de kwestie in onderling overleg te regelen. Sterker nog, de afwijzing van een mediationvoorstel kan de juridische positie – zeker in het arbeidsrecht – (negatief) beïnvloeden. Het is verstandig om dit voor ogen te houden, al moet tegelijkertijd niet direct van het negatieve worden uitgegaan.
Geheimhouding
Daarnaast is het belangrijk dat partijen tijdens de mediation alles kunnen uitspreken, zonder dat zij bang hoeven te zijn dat dit (achteraf) tegen hen kan worden gebruikt. Wanneer partijen zich niet vrij voelen, is het risico namelijk groot dat het geschil niet volledig wordt uitgesproken. In dat geval bestaat het risico dat de discussies nadien weer herleven. Met het oog hierop is het verstandig om strikte geheimhouding overeen te komen.
Vragen?
Is mediation voor u wellicht een optie om te onderzoeken of u een geschil kunt oplossen? Of bent u uitgenodigd voor een mediation en wilt u graag bijstand in dat traject (hetzij tijdens de gesprekken, hetzij op de achtergrond)? Graag bespreken wij met u wat wij voor u zouden kunnen betekenen.
