Recht van nu 9 Arbeidsrecht 9 Ontslagrecht 9 De (on)mogelijkheid tot gedeeltelijke beëindiging van het dienstverband

De (on)mogelijkheid tot gedeeltelijke beëindiging van het dienstverband

26 feb, 2022

In de media, maar ook de volksmond, wordt vaak gesproken over deeltijdontslag. Daarmee wordt gesuggereerd dat de werkgever het dienstverband gedeeltelijk (voor een aantal uren per week) zou kunnen beëindigen.

Deeltijdontslag is niet mogelijk

Dit is echter een misvatting. In zijn uitspraak van 14 september 2018 (Kolom) heeft de Hoge Raad uitgesproken dat het wettelijke ontslagrecht niet voorziet in de mogelijkheid tot gedeeltelijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Op grond van het ontslagrecht kan een arbeidsovereenkomst alleen in het geheel worden opgezegd of ontbonden.

De mogelijkheden tot vermindering van de arbeidsomvang

Hoewel het ontslagrecht niet voorziet in de mogelijkheid tot gedeeltelijke beëindiging van het dienstverband, kan dit onder omstandigheden bereikt worden. In zijn uitspraak van 21 februari 2020 (Victoria) benoemde de Hoge Raad de navolgende mogelijkheden voor partijen om de omvang van het dienstverband te verminderen.  

Overeenstemming tussen partijen

In de eerste plaats kunnen partijen overeenstemming bereiken over een gedeeltelijke beëindiging van het dienstverband. Wanneer beide partijen daarmee akkoord zijn, verzet niets zich daartegen. Deze overeenstemming moet schriftelijk worden vastgelegd. Meestal wordt dan een vaststellingsovereenkomst gesloten.

Een ontslag, gevolgd door een dienstverband van geringere omvang

Onder omstandigheden kan het dienstverband volledig worden beëindigd, gevolgd door een dienstverband van geringere omvang.

Dit kan, bijvoorbeeld, een optie zijn als een werknemer niet meer fulltime kan werken, maar nog wel parttime inzetbaar is. In dat geval heeft het weinig nut om de arbeidsovereenkomst volledig door te laten lopen. Deze wordt dan immers gedeeltelijk, voor het aantal uren dat er geen werkzaamheden worden verricht, zinledig.  

Een ander, veel voorkomend voorbeeld is de werkgever met twee medewerkers, die niet genoeg werk heeft voor beide werknemers, maar beide werknemers nodig heeft voor (bepaal)de werkzaamheden. In dat geval kan de werkgever niet beide werknemers volledig in dienst houden (omdat het werk en geld daarvoor ontbreekt), maar is het ook geen optie om één van hen volledig te ontslaan (omdat de werkzaamheden dan niet kunnen worden verricht).

Ontbinding wegens wanprestatie

Hoewel de ontslagregels zich verzetten tegen gedeeltelijke beëindiging van het dienstverband, kan de arbeidsovereenkomst onder omstandigheden gedeeltelijk worden ontbonden wegens een wanprestatie.

De eenzijdige wijziging van het dienstverband door de werkgever

Onder omstandigheden kan in redelijkheid van de werknemer worden gevergd dat hij een redelijk voorstel van de werkgever tot wijziging van de arbeidsovereenkomst accepteert. In uitzonderlijke omstandigheden kan die wijziging bestaan uit een gedeeltelijke beëindiging van het dienstverband. Voorwaarde daarvoor is dat er sprake is van gewijzigde omstandigheden die nopen tot een zodanige wijziging van de arbeidsovereenkomst.

Het recht van de werknemer tot vermindering van de arbeidsomvang

Op grond van de Wet flexibel werken of op grond van goed werkgeverschap (artikel 7:611 BW) kan een werkgever verplicht zijn om te stemmen met een voorstel van de werknemer om in te stemmen met vermindering van de omvang van het dienstverband.

Concluderend

Hoewel de term deeltijdontslag onzuiver is, kan de omvang van een dienstverband onder omstandigheden eenzijdig worden verminderd. Zowel de werkgever als de werknemer kunnen daartoe het initiatief nemen. Zeker voor werkgevers zal dat echter alleen in uitzonderlijke omstandigheden mogelijk zijn.